"نکاتی درباره هوش هیجانی یا EQ!"

توی دنیایی که زندگی میکنیم،بیشتر هوش رو به عنوان توانایی فرد برای درک مفاهیم و سرعت یادگیری اونا تعریف میکنیم؛اما هوش تنها در این مفاهیم خلاصه نمیشه.هوش فقط یک نوع نیست،هوش هیجانی یا EQ نوع دیگه ای از هوشه.همونطور که توانایی بیان و مدیریت احساسات فردی توی زندگی خیلی ضروریه،توانایی درک،تشخیص و واکنش به احساسات دیگران هم واجب و لازمه.

▪︎هوش هیجانی چیست؟ اول بهتره یه تعریف کلی از هوش هیجانی(EQ) داشته باشیم.هوش احساسی یا هوش هیجانی(Emotional Intelligence) به توانایی شناسایی و مدیریت احساسات خودمون و احساسات دیگران اشاره داره.در واقع هوش هیجانی به معنای توانایی مهار احساسات و به کار بردن اونا توی کارهایی مثل تفکر و حل مسئله هست. امروزه از هوش هیجانی به عنوان یکی از مؤلفه‌های ذاتی موفقیت در افراد یاد می‌شه. پیش‌بینی و درک رفتار دیگران به ما کمک می‌کنه تا توی مواقع ضروری بهترین تصمیم رو بگیریم. بنابراین مهم که بدونیم هوش عاطفی چیه و چه مؤلفه‌هایی رو در برمی‌گیره. توانایی درک احساسات دیگران و مدیریت احساسات خودمون می‌تونه منجر به کاهش استرس، برقراری ارتباط موثر، همدلی با دیگران، غلبه بر چالش‌ها و خنثی کردن تعار‌ض‌ها بشه. هوش عاطفی یا EQ به شما کمک می‌کنه تا روابط قوی‌تری ایجاد کنید، توی مدرسه و محل کار موفق بشید و به اهداف شغلی و شخصی خودتون برسید. همچنین به شما کمک می‌کنه تا با احساسات خودتون ارتباط برقرار کنید و تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد چیزایی که برای شما مهمه بگیرید.

تئوری هوش هیجانی توسط پیتر سالووی و جان دی مایر توی دهه ۱۹۹۰ معرفی شد و به وسیله دانیل گولمن بیشتر توسعه پیدا کرد و به عموم مردم ارائه شد. به گفته گلمن، هوش عاطفی بزرگ‌ترین پیش‌بینی‌ کننده موفقیت در محیط کار هست. این مفهوم که به عنوان ضریب احساسی یا EQ هم شناخته می‌شه، توی سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته و مقبولیت گسترده‌ای بین روانشناس ها پیدا کرده .با این حال، برخی از روانشناس ها معتقدن از اونجایی که EQ رو نمیشه از طریق آزمون‌های روان سنجی مثل انواع تست هوش عمومی مورد ارزیابی قرار داد، این مفهوم فاقد قدرت توضیحی واقعیه. اما برادبری و گریوز تونستن با طرح پرسشنامه‌ای، این مشکل رو حل کنن و توانایی ارزیابی اون رو هم به دست بیارن. ادوارد تورندایک از روانشناس هاییه که در حوزه هوش احساسی تحقیقاتی انجام داد و به نتایجی در مورد اثبات وجود اون دست پیدا کرد.  

▪︎تفاوت هوش هیجانی و هوش عقلی چیست؟ استدلال عاطفی یا هوش عاطفی یک فرد وضعیت ذهنی مورد نیاز برای مدیریت یک موقعیت احساسی را تعریف می‌کنه. این به این معنیه که فقط با هوش هیجانی نمیشه به صورت عقلی استدلال کرد و تصمیم گرفت. هوش عقلی انسان حس منطقی رو برای انجام کارها و تصمیمات روزمره رو تعریف می‌کنه.

▪︎مغز هیجانی چیست؟ همون طور که احتمالا تا به اینجا متوجه شدید، وظیفه مغز در بدن تنها تفکر و فرمان نیست. هیجانات بخش مهمی از عملکرد مغز را تشکیل میدن. این که شما در حین انجام یک عمل منطقی چه احساسی دارید، به عملکرد هیجانی مغز اشاره داره.همونطور که ما در مورد تفکر خودمون قادر به تصمیم‌گیری هستیم، در مورد هیجانات و احساسات هم میتونیم مغز رو کنترل کنیم. مغز هیجانی به ما کمک می‌کنه تا در مورد برخورد با دیگران تصمیم درست بگیریم و اونها رو درک کنیم. بنابراین قبل از شناخت این که هوش هیجانی چیه، آگاهی از وجود قسمت هیجانی توی مغز می‌تونه اطلاعات مفیدی در اختیارمون قرار بده.

یه مثال ساده در مورد هوش عاطفی، به خوبی ماهیت اون رو برای شما روشن میکنه: یک مدیر تجاری با هوش احساسی بالا با اعضای هیئت مدیره شرکت، شرکا، سایر سهام‌دارا و حتی رقبای صنعت پیوند قوی داره. اینها نمونه‌هایی از هوش هیجانی توی محیط کار هستن که با درک این که هوش هیجانی چیه می‌تونیم به اونا دست پیدا کنیم.

▪︎نشانه های هوش هیجانی پایین در بزرگسالان ضعف هوش هیجانی یا هوش عاطفی پایین می‌تونه توی موارد زیر به افراد ضربه بزنه. مقایسه هوش هیجانی توی افراد عادی و افراد مبتلا به افسردگی نشون داده که هوش عاطفی ارتباط مستقیمی با سلامت روان داره. برخی از مهم‌ترین علائم هوش عاطفی پایین عبارت‌اند از: ▪︎کنترل عاطفی ضعیف ▪︎ افراد با EI پایین ▪︎اغلب در تنظیم احساسات خود مشکل دارن ▪︎مشکل در تشخیص احساسات ▪︎مهارت‌های اجتماعی ضعیف ▪︎همدلی کم ▪︎خود محوری ▪︎سرزنش دیگران

▪︎تفاوت هوش هیجانی زنان و مردان چیست؟ تحقیقات نشون داده که زن ها اغلب توی آزمون‌های هوش هیجانی نسبت به مرد ها نمرات بالاتری می‌گیرن، به ویژه اگر هوش عاطفی زن ها از طریق پرسشنامه ضریب عاطفی (EQ-i) اندازه‌گیری بشه.

▪︎نشانه های هوش هیجانی بالا در کودکان اونا می‌تونن احساسات دیگران رو تشخیص بدن، به راحتی ابراز کنجکاوی می کنن، اونا توی بیان احساسات خودشون عالی هستند،می‌تونن بگن که چه احساسی دارن،همدلی نشون میدن، ارتباطات خوبی دارن، شنوندگان خوبی هستن و کمتر دچار لکنت زبان می‌شن.

▪︎برای کنترل هوش هیجانی چه کنیم؟ کنترل هوش هیجانی رو شاید بشه به عنوان اصلی‌ترین مؤلفه توی افزایش بهره‌وری از اون دونست. شما باید بدونید که چطور میشه هوش عاطفی رو کنترل و بعد از اون در جهت رسیدن به خواسته‌ها استفاده کرد. برای مهار احساسات و عواطف و تسلط به اونا، بهترین راه مطالعه منابع مهم این حوزه و همچنین مراجعه به روانشناسه. یک روانشناس راهکارهایی رو در اختیار شما قرار می‌ده که با استفاده از اونا میتونید کنترل هیجانات خودتون رو در دست بگیرید.